Από τα πρώτα χρόνια του παιδιού, ένας γονέας αντιμετωπίζει ως πρόκληση την τάση του παιδιού να αναζητά τον ύπνο στο συζυγικό κρεβάτι. Ωστόσο, αυτό είναι ένα φαινόμενο που υποκρύπτει μεγάλο κίνδυνο για την ψυχοκοινωνική εξέλιξη του παιδιού.
Διαπιστώνεται ότι είναι αρκετοί οι γονείς που κοιμούνται συστηματικά μαζί με το παιδί τους στο ίδιο κρεβάτι. Οι λόγοι που συνήθως προβάλλουν γι’ αυτή την κατάσταση είναι ότι το παιδί φοβάται μόνο του, ότι έρχεται στο δωμάτιό τους κατά τη διάρκεια της νύχτας, ότι είναι ακόμα μικρό, ότι προσπαθούν για το αντίθετο αλλά τελικά είναι πολύ κουρασμένοι, ώστε να μπουν σε (περαιτέρω) διαμάχη μαζί του για να το επιστρέψουν στο δωμάτιό του.
Άραγε είναι η ανάγκη του παιδιού να κοιμάται μαζί με τους γονείς ή μήπως είναι η ανάγκη των γονέων να το κρατήσουν δίπλα τους; Για να δοθεί απάντηση, θα πρέπει οι γονείς πρώτα να αναλογιστούν τα εξής:
Πώς είναι η σχέση του ζευγαριού; Υπάρχει ουσιαστική επικοινωνία;
Ποια κενά καλείται να καλύψει το παιδί μπαίνοντας ανάμεσα στο ζευγάρι;
Πως γίνεται να υπάρξει ερωτική ζωή στους συζύγους με το παιδί στο συζυγικό κρεβάτι;
Μήπως το παιδί «χρησιμοποιείται» ώστε να μην ανοίξουν δύσκολα θέματα (όπως για παράδειγμα, όταν ο ένας από τους δυο συντρόφους επιθυμεί την ερωτική επαφή, ενώ ο άλλος όχι);
Είναι ερωτήματα που κάθε γονιός-σύντροφος έχει να αναλογιστεί.
Σε πολλές περιπτώσεις το παιδί κοιμάται με τον έναν από τους δυο γονείς είτε επειδή ο ένας λείπει είτε λόγω διαζυγίου. Σε αυτή την περίπτωση το παιδί μπαίνει στη θέση του συντρόφου, όπου πρέπει να καλύψει τα κενά του γονέα και να αναλάβει ένα φορτίο που δεν του αναλογεί. Είναι εκεί για να γεμίσει τη μοναξιά του γονέα, να τον φροντίσει. Καθώς αυτό είναι ένα εγχείρημα από τη φύση του αδύνατον, καθώς οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί, το παιδί νιώθει τεράστια ανασφάλεια και συναισθηματικό βάρος.
Η συστηματική ενθάρρυνση του παιδιού να κοιμάται στο συζυγικό κρεβάτι μπορεί κάποια αρχική φορά να ανακουφίσει το παιδί, η συνέχεια αυτού όμως έχει μεγάλη επικινδυνότητα στην εξέλιξη του και στην ομαλή ψυχοσεξουαλική του ανάπτυξη. Ο ύπνος μίας έφηβης κόρης με τον πατέρα, ή ενός γιου με τη μητέρα έχει αιμομικτική υπόνοια και χρειάζεται, αν υπάρχει, να σταματήσει τελείως και δια παντός.
Όταν οι γονείς αποφασίσουν ότι το παιδί θα κοιμάται πλέον μόνο του στο δικό του κρεβάτι, πιθανά να αντιμετωπίσουν στην αρχή μία έκρηξη θυμού, κλάμα, παρακάλια και αντίδραση από το παιδί, καθώς θα αντιδρά σε μία αλλαγή. Το παιδί μπορεί να συνεχίσει να πηγαίνει στο κρεβάτι των γονιών, χρειάζεται όμως οι ίδιοι να παραμένουν σταθεροί. Το γεγονός ότι το παιδί παραπονιέται για την αλλαγή αυτή, δε σημαίνει ότι ο ύπνος στο συζυγικό κρεβάτι ήταν μία σωστή πρακτική. Η αντίδραση του παιδιού είναι αναμενόμενη, διότι αλλάζει η ρουτίνα του και αποσταθεροποιείται. Αυτή η αποσταθεροποίηση όμως είναι για καλό, γι’ αυτό οι γονείς θα πρέπει να επιμείνουν. Αν οι γονείς δεν νιώθουν σίγουροι και αμφιταλαντεύονται μέσα τους γι’ αυτή την αλλαγή, τότε το παιδί θα αντιληφθεί αυτή τους τη δυσκολία και θα τους δοκιμάσει ακόμα περισσότερο.
Είναι βέβαιο ότι όταν οι γονείς είναι αποφασισμένοι να αλλάξουν αυτή την κατάσταση, όταν είναι σταθεροί και συνεπείς απέναντι στο παιδί γι’ αυτήν τους την απόφαση, τότε είναι θέμα λίγων ημερών το παιδί να κοιμάται μόνο του στο δωμάτιό του.
Δήμητρα Δουβλετή
Ψυχολόγος-οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια