Οι συγκρούσεις μεταξύ αδερφών στην καθημερινότητα της οικογένειας είναι ένα σύνηθες φαινόμενο. Φωνές, κλάματα, παράπονα και οι γονείς στη μέση, να προσπαθούν να καταλάβουν ποιος έχει δίκιο. «Αυτός φταίει!» «Όχι, εσύ ξεκίνησες πρώτη! Δε σου έχω πει να μην πειράζεις τα πράγματά μου;»
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς, όταν βρίσκονται απέναντι σε συγκρούσεις;
Καταρχήν, να μην παίρνουν μέρος στη σύγκρουση ούτε να τοποθετούνται υπέρ του ενός ή του άλλου. Αν κάνουν το διαιτητή, είναι σίγουρο ότι μόνο εκείνοι θα βγουν χαμένοι, αφού θα καταγραφεί ότι υπερασπίστηκαν κάποιον από τους δύο. Μετά από λίγη ώρα τα παιδιά θα τα έχουν βρει μεταξύ τους, θα έχουν ξεχάσει αυτό που έγινε αλλά δε θα έχουν ξεχάσει ότι ο γονιός τους δεν πήρε το μέρος τους Όσο δύσκολο κι αν είναι πολλές φορές, θα πρέπει να αφήνουν τα παιδιά μόνα να επιλύουν τις διαφορές τους.
Επίσης, είναι σημαντικό να ακούνε τα παράπονα των παιδιών, να τα λαμβάνουνε υπόψη, χωρίς όμως να παρηγορούν ή να κατηγορούν κάποιο από τα παιδιά.
Η διαφορετικότητα μεταξύ αδελφών
Το κάθε παιδί της οικογένειας θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να μεγαλώνει και να αναπτύσσεται με το δικό του μοναδικό τρόπο, χωρίς να συγκρίνεται με τα αδέλφια του. «Είδες η αδελφή σου πόσο γρήγορα τελείωσε τα μαθήματά της; Εσύ ακόμα να τελειώσεις;» είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα σύγκρισης.
Οι γονείς μέσα από τη σύγκριση τελικά ενισχύουν τη μίμηση και ιδιαίτερα ανάμεσα στα παιδιά του ίδιου φύλου. Για παράδειγμα ο μικρός αδερφός να μοιάσει στο μεγαλύτερο ή η μικρή αδερφή στη μεγαλύτερη. Με αυτό τον τρόπο παρεμποδίζεται η ανάπτυξη και των δυο, αφού υπάρχει ένας κυρίαρχος και ένας υποταγμένος (Francoise Dolto).
Η ζήλια του πρωτότοκου
Όταν ένα νέο μέλος έρχεται στην οικογένεια, το πρωτότοκο παιδί βιώνει ανάμεικτα συναισθήματα. Νιώθει χαρά αλλά νιώθει και ζήλια, απόλυτα φυσιολογικό συναίσθημα, εφόσον χάνει το μονοπώλιο της αγάπης των γονιών του. Ο Ματθαίος Γιωσαφάτ χαρακτηριστικά αναφέρει: « Είναι απόλυτα φυσιολογικό να αντιδράει το πρωτότοκο παιδί. Είναι σαν να φέρνει ο σύζυγός σας μια δεύτερη γυναίκα στο σπίτι κι εσείς να πρέπει να είστε ευχαριστημένη με αυτό!»
«Δε το θέλω το μωρό!», «Είναι άσχημο! Είναι χαζό!», «Δεν το αντέχω άλλο! Γιατί το φέρατε εδώ;» μπορεί να είναι κάποιες από τις αντιδράσεις του πρωτότοκου. Είναι φυσιολογικές; Ναι, είναι φυσιολογικές και οι γονείς χρειάζεται να αφήνουν το παιδί να εκφράσει τη δυσκολία του, χωρίς να το ενοχοποιούν («Μα τι είναι αυτά που λες; Είναι το αδερφάκι σου, πρέπει να το αγαπάς!») ή να το καταπιέζουν («Σε παρακαλώ, να μη σε ξανακούσω να μιλάς έτσι.»). Το παιδί πρέπει να εκφράσει το συναίσθημά του, να έχει χρόνο να επεξεργαστεί τη νέα πραγματικότητα της οικογένειας και μόνο έτσι τελικά θα προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση και θα δημιουργήσει σχέση αγάπης με το νεογέννητο.
Δήμητρα Δουβλετή
Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια